Avrupa’da destekli ölüm (hekim destekli ölüm) ve ötenazi konuları, tıbbi etik ve hukuk açısından sıkça tartışılan konulardan biri olmuştur. Birçok Avrupa ülkesi, bireylerin yaşamlarını sonlandırma hakları üzerine farklı yasal düzenlemeler ve uygulamalara sahiptir. Destekli ölüm, kişinin yaşamını istemediği şekilde sürdürmek zorunda kalmaması adına, doktorlar tarafından yapılan tıbbi müdahaleyle sağlanan ölüm anlamına gelirken, ötenazi ise doğrudan bir kişinin yaşamına son vermek anlamına gelir.
Bazı Avrupa ülkeleri, ötenazi ve destekli ölüme belirli şartlar altında izin verirken, bazıları ise bu uygulamaları tamamen yasaklamaktadır. Aşağıda, Avrupa’daki ötenazi ve destekli ölümle ilgili yasal düzenlemelerden bazıları özetlenmiştir.
Hollanda: Hollanda, Avrupa’da ötenaziyi yasal olarak kabul eden ilk ülke olma özelliğine sahiptir. 2002 yılında yürürlüğe giren yasa ile, son derece hastalıklı ve acı çeken hastalar, doktorlarının yardımını alarak yaşamlarını sonlandırabilmektedir. Ancak, hastanın isteği özgür irade ile verilmiş olmalı ve alternatif tedavi seçenekleri tükenmiş olmalıdır. Yasa, yalnızca terminal hastalığı bulunan ve acı veren bir durumda olan hastalar için geçerlidir.
Belçika: Hollanda’dan sonra Belçika da ötenaziyi yasallaştıran bir diğer ülkedir. Belçika, yalnızca terminal hastalar için değil, aynı zamanda zihinsel hastalıklar veya sürekli acı çeken kişiler için de ötenaziyi yasal hale getirmiştir. Ülke, bu uygulamayı 2002 yılında kabul etmiştir ve titiz denetimlerle uygulanmaktadır. Yine de, hastanın isteği ve acının ölçülmesi gibi faktörler titizlikle gözden geçirilir.
Lüksemburg: Lüksemburg, 2009 yılında ötenaziyi yasallaştırmış ve oldukça benzer bir düzenleme ile Belçika ve Hollanda’yı takip etmiştir. Ülkede, doktorların destekli ölüm ve ötenazi işlemlerini gerçekleştirmesi için hastanın açık rızasının alınması gerekmektedir.
İsviçre: İsviçre, ötenaziye izin vermese de, destekli ölümü belirli şartlarla kabul etmektedir. İsviçre, yardımlı intiharı yasaklamasa da, bunun için yerel yönetimlerin belirlediği kurallar ve sağlık önlemleri geçerlidir. Yardımcı intihar, yalnızca hastanın ciddi şekilde acı çekmesi ve kendisinin öldürme eylemi üzerinde karar verebileceği bir durumdaysa yapılabilmektedir.
Almanya: Almanya’da ötenazi, yasalarla düzenlenmemiştir. Ancak, 2020 yılında Federal Anayasa Mahkemesi, kişilerin yaşamlarını sonlandırmak için yardım alabileceklerini belirten bir karar vermiştir. Bu, Almanya’da, ötenazi için yasal bir boşluk yaratmış ve belirli şartlarla destekli ölümün önünü açmıştır.
Fransa: Fransa’da ötenazi ve destekli ölüm yasadışı olup, yalnızca terminal hastalar için doktorlar tarafından ağrı yönetimi yapılabilir. Ancak, Fransa 2016 yılında “Leonetti Yasası”nı kabul ederek, acı çekmeyle ilgili düzenlemeler getirmiş ve hastaların yaşamlarına son verme hakkı konusunda daha katı bir düzenleme getirmiştir.
Birleşik Krallık: Birleşik Krallık’ta hem ötenazi hem de destekli ölüm yasaktır. Ancak, son zamanlarda kamuoyunda bu konuda tartışmalar artmıştır. Birleşik Krallık’ta ölümcül hastalıklara sahip olan kişiler, yaşamlarını sonlandırmak için yurt dışına gitme hakkına sahiptir.
Sonuç olarak, Avrupa’da ötenazi ve destekli ölüm, her ülkenin kendi hukuk sistemine ve etik değerlerine göre farklılık gösteriyor. Bazı ülkeler, ölümün sonlandırılmasını doktorlar tarafından yapılabilen bir işlem olarak kabul ederken, diğerleri ise tamamen yasaklamayı tercih etmektedir. Bu, Avrupa’daki farklı kültürel ve dini inançların bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır.
